Modelowanie Informacji o Budynku

Czym jest BIM? 

BIM (ang. Building Information Modeling) to cyfrowy zapis właściwości obiektu budowlanego służący do generowania i korzystania z danych na temat obiektu, dostępnych dla użytkowników procesu inwestycyjnego na etapie projektowania, budowy, użytkowania i rozbiórki. 

W uproszczeniu, proces BIM zakłada powstanie komputerowego modelu obiektu (tzw. digital twin) zawierającego dane dotyczące architektury, konstrukcji, instalacji i wyposażenia, co ułatwia i usprawnia koordynację, umożliwia szybkie generowanie zestawień a co najważniejsze, pozwala wykrywać i eliminować błędy wynikające m.in. z kolizji elementów należących na relatywnie wczesnym etapie procesu, zanim wystąpią w rzeczywistości – np. na placu budowy. 

BIM w procesie inwestycyjnym

Pierwsze kroki

Współpraca w standardzie BIM powinna rozpocząć się od określenia wymagań Zamawiającego dotyczących informacji zawartych w modelu. W standardach brytyjskich dokument taki określa się mianem EIR, i określa on wymagania Zamawiającego dotyczące standardów modelu BIM i rodzaju oraz szczegółowości informacji, które będą w nim zawarte. Odpowiedzią na krok EIR jest sporządzenie dokumentu BEP (BIM Execution Plan), w którym podmiot odpowiedzialny za BIM przedstawia plan realizacji BIM.

Najważniejsze informacje, wynikające z powyższych kroków to ustalenie m.in. platformy oprogramowania, formatu lub formatów wymiany danych, jednostek, współrzędnych, organizacji danych czy poziomu szczegółowości. Jest to swoiste określenie zasad, na jakich opierać się będzie przyszła współpraca w ramach BIM.

Zarządzanie BIMem

Zarządzanie współpracą odbywa się za pośrednictwem CDE (Common Data Environment), czyli platformy wymiany danych, takiej jak BIM 360 firmy Autodesk. Dobór platformy jest jednym z elementów opracowań EIR i BEP. Dane wytwarzane w procesie projektowym (modele 3D, informacje dotyczące obiektów, ich zestawienia i wiele, wiele innych) są zbierane w jednym miejscu i udostępniane innym uczestnikom procesu inwestycyjnego na wcześniej ustalonych zasadach. Kontrolę nad platformą CDE sprawuje menedżer informacji BIM.

Szczegółowość modelu 

Na podstawie dokumentów EIR i BEP, w ramach wymiany informacji na platformie CDE, powstaje pierwszy, koncepcyjny model. Poziom jego szczegółowości określa się za pomocą parametrów LOD (Level of Development), LoD (Level of Detail) oraz LOI (Level of Information). 

Level of Development (LOD)

poziom szczegółowości opracowania określany za pomocą skrótu LOD i liczby od 100 do 500, gdzie 100 oznacza najbardziej podstawowy, koncepcyjny model z ogólnym przedstawieniem gabarytów obiektu, zaś 500 oznacza etap dokumentacji powykonawczej z dokładnie przedstawionymi elementami, które faktycznie wykorzystano przy budowie, i precyzyjnym określeniem parametrów takich jak wymiary obiektu, materiały z których wykonano obiekt lub jego części, a nawet właściwości fizyczne materiałów. Na LOD składają się parametry LoD i LOI:

Level of Detail (LoD)

poziom szczegółowości grafiki modelowania elementów w 3D – od ogólnego przedstawienia wymiarów elementu do precyzyjnego określenia np. wymiarów fazowania jego brzegów. 

Level of Information (LOI)

poziom szczegółowości informacji dotyczących danego obiektu – od ogólnego opisu elementu np. jako słupa, do precyzyjnego określenia parametrów takich jak rodzaj i klasa betonu wykorzystanych do wyprodukowania elementu i jego właściwości fizycznych takich jak gęstość czy współczynnik oporu cieplnego.

W trakcie trwania prac projektowych powstają kolejne warstwy modelu w standardzie BIM, a istniejące elementy są uszczegółowiane. W ten sposób, w ramach filozofii „od ogółu do szczegółu”, model ewoluuje ku kolejnym stopniom szczegółowości LOD. 

Generowanie rysunków, zestawień, raportów

Jedną z bardziej istotnych funkcji projektowania BIM jest możliwość generowania rysunków 2D niezbędnych do opracowania projektu budowlanego, projektu technicznego oraz na etapie wykonawczym. Właściwe modelowanie zapewnia zgodność rysunków ze sobą (np. rzutów z przekrojami), a koordynacja projektowania w ramach wspólnego modelu gwarantuje zgodność rysunków różnych branż (np. konstrukcji i instalacji HVAC). Spójność opracowań branżowych jest zapewniona dzięki unikatowej możliwości jaką daje proces BIM, mianowicie generowaniu zestawień i raportów kolizji. Dzięki temu można przewidzieć problemy, które w metodzie tradycyjnej unaoczniłyby się dopiero w trakcie budowy, uniknąć potencjalnych błędów i zapobiec opóźnieniom i marnowaniu środków i materiałów. Wykrywanie nieprawidłowości i kolizji na etapie projektowania pozwala także na zapewnienie wysokiej jakości ostatecznego produktu, w przeciwieństwie do tradycyjnego projektowania, gdzie konieczność likwidowania błędów już w trakcie budowy wymusza zastosowanie nieoptymalnych rozwiązań. 

Oprócz dostarczania dokładnych rysunków, BIM umożliwia generowanie w sposób szybki i precyzyjny rozmaitych zestawień np. konkretnych elementów konstrukcyjnych takich jak słupy lub kratownice, a także elementów wyposażenia takich jak okna, drzwi lub meble. Pozwala to na dokładniejszą kontrolę wykorzystywanych materiałów budowlanych oraz elementów wyposażenia. 

Dlaczego potrzebujesz BIMu?

Ponieważ projektowanie w technologii BIM zapewnia liczne korzyści, spośród których wyróżnić należy w szczególności wysoką jakość końcowego produktu oraz oszczędność czasu, pieniędzy i materiałów, jest to z pewnością proces, którego korzyści zdecydowanie przemawiają za dodatkowym nakładem pracy, by go zastosować. BIM należy potraktować jak inwestycję – środki i czas poświęcone na uważne modelowanie, projektowanie i koordynację zwrócą się szybko i wielokrotnie w formie oszczędności dzięki uniknięciu błędów i nieprawidłowości w trakcie budowy i użytkowania. 

Najważniejsze cele BIM:

Redukcja ryzyka inwestycyjnego

poprzez zapewnienie dokładniejszych informacji o projektowanym obiekcie relatywnie do standardowego procesu projektowego

Wysoka jakość projektu i specyfikacji

poprzez projektowanie wielobranżowe we wspólnej i ustandaryzowanej przestrzeni, która zmniejsza ryzyko popełnienia błędów na etapie projektowania

Dokładne dane dotyczące kosztów

możliwość generowania w prosty sposób wiarygodnych zestawień i rysunków ułatwia prawidłowe oszacowanie kosztów inwestycji

Kontrola wykorzystywanych materiałów

dokładne rysunki i zestawienia ułatwiają kontrolowanie wykorzystywanych na budowie materiałów i elementów

Sprawna komunikacja

dzięki zapewnieniu jednego, wiarygodnego źródła informacji na temat projektu, dostępnego dla wszystkich uczestników procesu

Standaryzacja procesów

poprzez współpracę we współdzielonej przestrzeni.